Europees Hof verplicht werkgevers tot prikklok
Een zaak die een Spaanse vakbond aanspande tegen de Deutsche Bank krijgt gevolgen in de hele EU. Alle lidstaten moeten regelgeving hebben of invoeren die werkgevers verplicht tot invoering van een systeem waarmee de werkelijk bestede dagelijkse arbeidstijd van iedere werknemer wordt geregistreerd. Wat zijn de overwegingen?
Het Europese Hof wijst om te beginnen op het fundamentele recht van iedere werknemer op een beperking van de maximumarbeidsduur en op dagelijkse en wekelijkse rusttijden.
De EU-lidstaten moeten ervoor zorgen dat werknemers daadwerkelijk gebruik kunnen maken van deze rechten. De werknemer is de zwakkere partij binnen de arbeidsverhouding, zodat moet worden voorkomen dat de werkgever de rechten van de werknemer beperkt of uitholt.
Zonder een verplicht systeem waarmee de dagelijkse arbeidstijd van iedere werknemer wordt geregistreerd, kan niet objectief en betrouwbaar worden vastgesteld hoeveel uren de werknemer heeft gewerkt, op welke tijdstippen en hoeveel overuren zijn gemaakt. Het is dan voor werknemers buitengewoon moeilijk en in de praktijk haast onmogelijk om hun rechten af te dwingen.
Zonder de objectieve en betrouwbare vaststelling van het per dag en per week gewerkte aantal uren kan namelijk niet worden nagegaan of de maximale wekelijkse arbeidstijd, die inclusief overwerk is, en de dagelijkse en de wekelijkse minimumrusttijd in acht zijn genomen.
Een systeem waarmee de arbeidstijd wordt geregistreerd, is een uiterst geschikt middel voor werknemers om snel objectieve en betrouwbare gegevens te verkrijgen over het precieze aantal gewerkte uren. Het vergemakkelijkt dus zowel de bewijsvoering door werknemers in het geval van een schending van hun rechten als het toezicht door bestuurlijke en rechterlijke instanties op de daadwerkelijke toepassing van die rechten.
Let op: Om de doeltreffendheid te waarborgen van de in de arbeidstijdenrichtlijn en het Europese Handvest opgenomen rechten, moeten de EU-lidstaten aan werkgevers de verplichting opleggen om een objectief, betrouwbaar en toegankelijk systeem in te voeren waarmee de dagelijkse arbeidstijd van iedere werknemer wordt geregistreerd. De EU-lidstaten moeten hier concrete regelgeving voor uitwerken en hierbij rekening houden met het specifieke karakter van alle betrokken branches en met de specifieke kenmerken van bepaalde ondernemingen, zoals hun omvang.